Grevenbroek

Heel wat genealogische informatie over onze familie is terug te vinden in de Gichten van Grevenbroek. 

De heerlijkheid van Grevenbroek  omvatte het grondgebied van Achel, Hamont en Sint-Huibrechts-Lille.
De oorsprong van de heerlijkheid van Grevenbroek situeert zich in de feodale tijd. Heerlijkheden hadden bepaalde rechten waaronder  juridische, maar ook wat betreft de jacht en de visvangst, het recht om belastingen te heffen, het recht om bepaalde benoemingen door te voeren,enz.. De heer van de heerlijkheid was een leenman van een hogere heer, die op zijn beurt leenman van koning of keizer was.

De heren van Grevenbroek, die tussen 1380 en 1477 het domein bezaten, voerden het wapen van Arkel: twee gekanteelde dwarsbalken in rood op een zilver veld. Op het zegel van de heerlijkheid Grevenbroek staat de Helige Laurentius afgebeeld. Achel/ St Laurentius/Laukens: het is al vele eeuwen een moeilijk te scheiden combinatie!
 

In 1401 kwam de heerlijkheid, na een gewapend conflict met Neerpelt, terecht in het Prinsbisdom Luik. Vandaar dat men in oude documenten vaak de omschrijving vindt van Achel, "in het land van Luik".  Het prinsbisdom was geen homegeen gebied, maar een lappendeken van niet aan elkaar aansluitende gebieden en enclaves, zoals onderstaande kaart weergeeft.

 

Het prinsbisdom Luik met de 23 "Goede Steden"

Bron: de zeer interessante website http://www.fabrice-muller.be/index.html

De voornaamste plaatsen, met specifieke rechten (o.m. de toelating om een stadsomwalling te bouwen), waren de 23 "Goede Steden" (Bonnes villes), waarvan 12 Diets(= Nederlands)-talige, en 11 Franstalige steden. Ook Hamont werd een "Goede Stede".

De rechtspraak in een heerlijkheid werd, tot aan de Franse revolutie, gedaan door de schepenbank. De term “schepen” betekende toen iets anders dan vandaag. Waar heden de schepenen burgerlijke bestuurders zijn, waren het vroeger rechters. Zij werden voor het leven benoemd. De schepenbanken bestond uit zeven schepenen met daarbij een schout, die de rol van openbare aanklager had. Hij was machtiger dan de burgemeester, die optrad als belastingheffer, en slechts tijdelijk benoemd werd. Met de Franse revolutie werden de schepenbanken afgeschaft.

De gichten waren registers van akten in zaken die men nu burgerlijke aangelegenheden zou noemen: kopen, verkopen, huren, erven, huwelijksovereenkomsten, voogdij en dergelijke.Gichten gaan veel verder terug in de tijd dan parochieregisters. Parochieregisters werden door het concilie van Trente (1545-1563) ingevoerd; de vroegste dateren van omstreeks 1600. Er zijn evenwel al gichten bekend van het begin van de 15de eeuw, bijna tweehonderd jaren ouder dus. Het is dan ook duidelijk dat deze gichten een belangrijke bron van genealogische informatie vormen

In het bestuur van de heerlijkheid van Grevenbroek ten tijde van het ancien régime, voor de Franse revolutie dus, hebben heel wat naamgenoten deelgenomen. Een aantal onder hen werden tot burgemeester benoemd , en één werd zelfs schepen: Jan Laukens (1620-1678), waarvan de grafsteen nog te vinden is aan de kerk van Achel. De West-Vlaamse tak van de familie, de Duitse tak (Erkelenz)  én de Nederlandse tak zijn er rechtstreekse afstammelingen van (zie samenhang tussen de verschillende takken).

 

.

Grafsteen schepen Jan Laukens (1620-1678)

("Hier ligt begraven den eersamen Jan Laukens schepen van Achgel sterft den 15 Augusti A° 1678 Godt wil de Zie Genadigh Syn")